Udruženje građana je neprofitna – nevladina organizacija (NVO) sa svojstvom pravnog lica, koju osniva više fizičkih ili pravnih lica radi ostvarivanja zajedničkih ciljeva i interesa, ili opšteg cilja, koje pojedinačno ne mogu da ostvare.
Podrazumeva se da ciljevi i interesi Udruženja građana nisu u suprotnosti sa zakonskim propisima i Ustavom Republike Srbije, odnosno da nisu usmereni ka nasilnom rušenju ustavnog poretka i narušavanju teritorijalnog integriteta Republike, ka kršenju ljudskih i manjinskih prava koja su zajemčena, ka podsticanju netrpeljivosti, neravnopravnosti i mržnje (koja se zasniva na polnoj, verskoj, rasnoj, nacionalnoj ili bilo kakvom drugom pripadnosti ili na posebnostima i karakteristikama u smislu fizičkih i psihičkih sposobnosti).
Bitna odrednica udruženja građana je da je u pitanju neprofitna organizacija, što je jasno istaknuto prilikom njenog osnivanja i definisanja akata o osnivanju (u suprotnom ne bi se tako ni zvalo, već bi bilo privredno društvo).
Postoje tri vrste Udruženja:
1. Udruženja na bazi učlanjenja – najčešći oblik zasnovan na dobrovoljnom učlanjenju radi ostvarivanja najšire lepeze ciljeva
2. Strukovna udruženja – poseban odblik udruženja zasnovan na dobrovoljnom učlanjenju radi ostvarivanja ciljeva iz određene struke ili delatnosti (npr. Udruženje logopeda, Udruženje likovnih umetnika itd.)
i
3. Poslovna udruženja – takođe, poseban oblik udruženja zasnovan na dobrovoljnom učlanjenju, najčešće pravnih ali i fizičkih lica (registrovanih po Zakonu o privrednim društvima), radi ostvarivanja zajedničkih poslovnih ciljeva.
Sledeća podela društvenih organizacija je prema njihovm cilju za koji se zalažu. A to su:
Ekološke organizacije i pokreti (bore se za zdravu životnu sredinu)
Omladinske i studentske organizacije (zastupaju interese mladih ljudi i studenata)
Humanitarne organizacije (prikupljaju i dele humanitarnu pomoć)
Obrazovne organizacije (edukuju ljude na različite teme)
Mirovne organizacije (razvijaju kulturu mira, nenasilja i tolerancije)
Organizacije za zaštitu prava manjina i marginalizovanih grupa – Roma, izbeglih i raseljenih lica, žena, dece, homoseksualaca itd. (štite ljudska i građanska prava)
Međunarodne organizacije (Crveni krst, UNICEF, itd.).
Medjutim, nisu sva udruženja građana moralno i pravnio prihvatljiva. Zamislimo da se osnuje udruženje građana za fizičko kažnjavanje dece. Da li bi ono bilo prihvatljivo? Odgovor je Ne jer je u suprotnosti sa Ustavom i postojećim pravnim poretkom Republike Srbije.
Mesto i položaj društvenih organizacija
Skup svih društveni organizacija se naziva civilno društvo .Civilno društvo je deo građanskog društva ali onaj deo koji je proaktivan odnosno onaj deo koji ne želi samo da bude zaštićen od države nego želi da utiče na nju kako bi rešio neki opšti problem . Zato je postojanje civilnog društva važno i dobro za demokratsku državu ali može biti izazov za autoritarne države koje u civilnom društvu mogu da vide konkurenciju.
Treba praviti razliku između društvenih organizacija u užem smislu kao što su vojska, policija i pravosuđe, koji su deo države i društvenih organizacija koje nastaju kao udruženje građana, koja su dobrovoljna i kraćeg vremena postojanja.
1.Šta su društvene organizacije?
2.Kakvo je njihovo mesto i uloga u društvu?
3.Kako se naziva skup svih društvenih organizacija?
4.Koje su osnovne odlike društvenih organizacija?
